หากพูดถึง “สมุนไพร” เรามักจะนึกถึงพืชหรือต้นไม้ที่มาจากธรรมชาติ มีคุณสมบัติในการรักษาโรคหรือบรรเทาอาการต่าง ๆ ซึ่งมีการใช้กันมาตั้งแต่โบราณ ความรู้ในเรื่องสมุนไพรมีทั้งในตำราแพทย์ตั้งแต่สมัยกรีก อินเดีย จีน และโดยเฉพาะอย่างยิ่งการแพทย์ไทยแผนโบราณ
คำว่า สมุนไพร ตามพระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 หมายถึง ผลผลิตธรรมชาติที่ได้จากพืช สัตว์ จุลชีพ หรือแร่ ที่ใช้ ผสม ปรุง หรือแปรสภาพ เป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร
สมุนไพรไทยเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าและมีการสืบต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน นอกจากจะนำมาใช้ในการรักษาอาการเจ็บป่วยต่างๆ แล้วยังนิยมนำมาใช้เป็นวัตถุดิบปรุงอาหาร ทำเครื่องสำอาง และยาทางการแพทย์อีกด้วย
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกได้มีการรวบรวมและคัดเลือกสมุนไพรประจำแต่ละจังหวัด โดยพิจารณาจากเกณฑ์ที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นสมุนไพรที่มีคุณภาพ ชื่อเสียง หรือคุณลักษณะเฉพาะที่เชื่อมโยงกับแหล่งภูมิศาสตร์ การกำหนดสมุนไพรประจำจังหวัดเช่นนี้ไม่เพียงช่วยสร้างอัตลักษณ์ให้แต่ละจังหวัด แต่ยังช่วยส่งเสริมในเรื่องของผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นและสินค้า OTOP รวมถึงต่อยอดสู่การสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจในระดับประเทศ
ข้อมูลจาก Enromonitor บริษัทวิจัยตลาดระดับโลก ในปี 2567 ได้ชี้ให้ถึงมูลค่าการค้าปลีกสินค้าสมุนไพรในตลาดโลกที่สูงถึง 60,589.8 ล้านเหรียญสหรัฐ (หรือ 1.93 ล้านล้านบาทไทย) ซึ่งมีการขยายตัวจากปีก่อนหน้า 4.6% ขณะที่ตลาดสมุนไพรของไทยมีมูลค่า 1,265.6 ล้านเหรียญสหรัฐ (40,276 ล้านบาทไทย) ขยายตัว 7.1% จากปีก่อนหน้า และจัดอยู่อันดับ 10 ของโลกเลยทีเดียว
นอกจากนี้ ข้อมูลสถิติการส่งออกในปี 2567 ยังแสดงให้เห็นถึงการเติบโตของตลาดสมุนไพรไทย ซึ่งขึ้นแท่นอันดับ 1 ในอาเซียน และอยู่ในอันดับ 4 ของเอเชีย ซึ่งมีแนวโน้มขยายตัวอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มสินค้าสมุนไพรสดแห้ง สารสกัด และน้ำมันหอมระเหย
และจากข้อมูลทั้งหมดนี้ ISAN Insight จะพาไปรู้จักสมุนไพรอัตลักษณ์ของแต่ละจังหวัดในภาคอีสานกัน ว่าแต่ละจังหวัดมีสมุนไพรอะไรเป็นอัตลักษณ์ประจำจังหวัด
กาฬสินธุ์ = ขมิ้นชัน
ขอนแก่น = คูน
ชัยภูมิ =เร่วน้อย
นครพนม = สมอไทย
นครราชสีมา = พรมมิ
บึงกาฬ = เอียนด่อน
บุรีรัมย์ = กะเม็ง
มหาสารคาม = บัวบก
มุกดาหาร = ว่านกีบแรด
ยโสธร = โคคลาน
ร้อยเอ็ด = กำแพงเจ็ดชั้น
เลย = กระชายดำ
ศรีสะเกษ = หอมแดง
สกลนคร = หมากเม่า
สุรินทร์ = โลดทะนงแดง
หนองคาย = ไพล
หนองบัวลำภู = บัวหลวง
อำนาจเจริญ = ว่านสาวหลง
อุดรธานี = ข่า
อุบลราชธานี = บัวบก
อ้างอิงจาก:
– กองคุ้มครอองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและพื้นบ้านไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแทพย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข
– Hfocus เจาะลึกสุขภาพ
– พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ.2562
– ข่าวสด เทคโนโลยีชาวบ้านออนไลน์
– สุข
ติดตาม ISAN Insight & Outlook ทุกช่องทางได้ที่
https://linktr.ee/isan.insight
#ISANInsightAndOutlook #อีสาน #ISAN #อีสานอินไซต์ #Business #Economy #ธุรกิจ #เศรษฐกิจ #ธุรกิจอีสาน #เศรษฐกิจอีสาน #สมุนไพรอีสาน #สมุนไพร #สมุนไพรประจำจังหวัด

