🔎พามาเบิ่ง
ข้าว GI แดนอีสาน กระจายอยู่ไหนบ้าง👨🏻🌾🌾🍚
.
.
👨🏻🌾🌾ทำความรู้จัก “ข้าวอีสาน” หลากหลายสายพันธุ์ ที่เพาะปลูกในภาคอีสาน มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เกิดเป็น “ของดี” สะท้อนวิถีชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปัญญาในพื้นที่ สู่การได้รับเครื่องหมาย “สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์” หรือ “GI” ที่มาจากแหล่งผลิตเฉพาะเจาะจง ซึ่งไม่เพียงสร้างความภาคภูมิใจและสร้างรายได้ให้เกษตรกรและชุมชน แต่ยัง “ผงาด” เป็นสินค้าข้าวที่สามารถสร้างชื่อไกลในระดับโลก
.
🌾🍚ข้าวฮางหอมทองสกลทวาปี
ปลูกในพื้นที่อำเภอวาริชภูมิ อำเภอพังโคน และอำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร โดยนำมาผ่านกรรมวิธีเฉพาะตามหลักประเพณีการทำข้าวฮางที่สืบต่อกันมาในพื้นที่ดังกล่าว ข้าวกล้อง มีสีน้ำตาลอ่อนจนถึงน้ำตาลคล้ำ (เหลืองทอง) เมล็ด หอม เรียว แกร่ง ใส
.
🌾🍚ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้
ปลูกในฤดูนาปี ในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด คือ ร้อยเอ็ด ยโสธร สุรินทร์ มหาสารคาม และศรีสะเกษ เมล็ดข้าวยาว เรียว มีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ ข้าวสารมีเมล็ดใสและแกร่ง ข้าวสุกมีความหอมและนุ่ม ด้วยความที่พื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ส่งผลให้ข้าวเกิดความเครียดจึงหลั่งสารหอม ทำให้มีความหอมมากกว่าข้าวหอมมะลิในพื้นที่อื่น
.
🌾🍚ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธุ์
ปลูกได้เฉพาะฤดูนาปี ในเขตพื้นที่อำเภอเขาวง อำเภอกุฉินารายณ์ (เฉพาะตำบลนาโก และตำบลหนองห้าง) และกิ่งอำเภอนาคู (เฉพาะตำบลนาดูและตำบลบ่อแก้ว) จังหวัดกาฬสินธุ์ เมื่อนึ่งสุกจะหอมและนุ่มไม่แฉ ติดมือ และข้าวที่นึ่งแล้วเมื่อเก็บไว้ในภาชนะที่ปิดหลายชั่วโมงจนข้าวเย็น ยังคงรักษาความอ่อนนุ่มไว้ได้
.
🌾🍚ข้าวหอมมะลิอุบลราชธานี
ปลูกในเขตพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ในฤดูนาปีข้าวมีเมล็ดเรียวยาว ถ้าเป็นข้าวขาวจะมีสีขาวใส เป็นเงา มันวาว มีท้องไข่น้อยกว่า 6% เมื่อนำมาหุงสุกจะมีกลิ่นหอมและมีความเหนียวนุ่ม
.
🌾🍚ข้าวหอมมะลิสุรินทร์
ปลูกในจังหวัดสุรินทร์ในฤดูนาปี และมีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ เมล็ดข้าวขาว เรียวยาวขาวใส เป็นเงา เลื่อมมัน เมื่อหุงสุกมีลักษณะอ่อนนุ่ม ชุ่มลิ้น กินอร่อย จนได้คำขนานนามว่า “ข้าวหอมมะลิสุรินทร์ หอม ยาว ขาว นุ่ม”
.
🌾🍚ข้าวหอมมะลิทุ่งสัมฤทธิ์
ปลูกในฤดูนาปี บนพื้นที่ทุ่งสัมฤทธิที่มีชั้นหินเกลือรองรับอยู่ด้านล่างของพื้นที่ ครอบคลุมพื้นที่ 14 อำเภอของจังหวัดนครราชสีมา ทำให้ข้าวมีเมล็ดเรียวยาว มีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ
.
🌾🍚ข้าวหอมมะลิดินภูเขาไฟบุรีรัมย์
ปลูกในฤดูนาปี บนพื้นที่ที่มีแร่ธาตุจากดินภูเขาไฟบุรีรัมย์ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะ ทำให้เมล็ดข้าวเรียวยาวเลื่อมมัน มีท้องไข่น้อย เมื่อหุงสุกจะเหนียวนุ่มไม่แข็งกระด้าง ครอบคลุมพื้นที่ 7 อำเภอ ของจังหวัดบุรีรัมย์ได้แก่ อำเภอเมืองบุรีรัมย์ อำเภอละหานทราย อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอห้วยราช อำเภอประโคนชัย อำเภอปะคำ และอำเภอนางรอง
.
🌾🍚ข้าวเหนียวแดงเมืองเลย
ปลูกบนพื้นที่ราบลุ่มและที่ราบระหว่างภูเขา ที่ระดับความสูง 600 – 1,300 เมตร จากระดับน้ำทะเล เมล็ดข้าวเปลือกมีสีฟางขีดน้ำตาล ไม่มีหางข้าว เมื่อหุงสุกแล้วจะมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ มีความนุ่มกว่าข้าวเหนียวทั่วไป แม้หุงไว้เป็นเวลานานก็ยังคงความนุ่มไว้ได้ โดยปลูกในพื้นที่อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย และแปรรูปในพื้นที่จังหวัดเลย
.
🌾🍚ข้าวเหนียวซิวเกลี้ยงเมืองเลย
ปลูกในช่วงฤดูฝน ในพื้นที่ดอน เนินเขา ที่ราบลอนคลื่น และพื้นที่ราบระหว่างภูเขา ที่ระดับความสูง 500 – 1,000 เมตร จากระดับน้ำทะเล เมล็ดรูปร่างเรียวยาว ข้าวเปลือกมีสีฟาง ไม่มีขน ส่วนปลายเมล็ดมีจุดสีน้ำตาล เมื่อหุงสุกแล้วจะมีความเหนียว นุ่ม เมล็ดสวย และมีกลิ่นหอมเล็กน้อย หลังจากหุงเป็นเวลานานยังคงความนุ่มไว้ได้ ปลูกในพื้นที่อำเภอด่านซ้าย อำเภอภูเรือ และอำเภอนาแห้ว ของจังหวัดเลย และแปรรูปในพื้นที่จังหวัดเลย
.
จะเห็นได้ว่า ข้าว GI จะปลูกในฤดูนาปี โดยภาคอีสานของเรามีพื้นที่เพาะปลูกข้าวนาปีมากกว่า 39 ล้านไร่ หรือคิดเป็นสัดส่วน 61.9% ของขนาดพื้นที่เพาะปลูกข้าวนาปีทั้งหมดในประเทศ (63 ล้านไร่) และมีผลผลิตมากกว่า 13 ล้านตัน หรือคิดเป็นสัดส่วน 48.1% ของผลผลิตปลูกข้าวนาปีทั้งหมดในประเทศ (27 ล้านตัน) ซึ่งทั้งพื้นที่เพาะปลูกและผลผลิตข้าวนาปีในอีสานมากเป็นอันดับที่ 1 ของประเทศ
.
แนวโน้มอุตสาหกรรมข้าวจะเป็นอย่างไร?
.
ในช่วงปี 2567-2568 ผลผลิตมีทิศทางหดตัวเล็กลง โดยมีปัจจัยท้าทายจาก 1) แนวโน้มปรากฏการณ์ El Niño และคาดว่าจะคงอยู่ต่อราว 1-2 ปี ทำให้เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงและภัยแล้ง 2) ต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้นโดยเฉพาะราคาปุ๋ยทำให้เกษตรกรบางส่วนลดการใช้ปุ๋ยซึ่งอาจทำให้ผลผลิตต่อไร่ลดลง อย่างไรก็ตาม แรงหนุนจากมาตรการสนับสนุนภาครัฐ อาทิ โครงการประกันรายได้ แผนรักษาเสถียรภาพอุตสาหกรรมข้าว มาตรการช่วยเหลือต้นทุนการผลิต และแผนการบริหารจัดการน้ำให้เพียงพอสำหรับภาคเกษตร ยังคงจูงใจให้เกษตรกรบางรายขยายการเพาะปลูกข้าวต่อเนื่อง
.
ด้านความต้องการบริโภคข้าวในประเทศมีแนวโน้มกระเตื้องขึ้นตามการฟื้นตัวของธุรกิจร้านอาหาร โรงแรม และอุตสาหกรรมต่อเนื่องโดยเฉพาะการผลิตอาหาร
.
ด้านราคาส่งออกข้าวของไทยคาดว่าจะยังปรับขึ้นต่อเนื่อง สาเหตุจาก 1) ปัจจัยทั้งด้านอุปทานจากผลผลิตข้าวในประเทศที่คาดว่าจะลดลงจากปัญหาสภาพอากาศ และ 2) ปัจจัยด้านอุปสงค์จากความต้องการข้าวในตลาดโลกที่จะเพิ่มขึ้นและสต๊อกข้าวในโลกที่มีแนวโน้มลดลง ตามภาวะเศรษฐกิจของตลาดหลักที่จะทยอยฟื้นตัว รวมทั้งความกังวลด้านความมั่นคงด้านอาหารที่จะยังคงอยู่จากภาวะสงคราม
.
.
อ้างอิงจาก:
– กรมทรัพย์สินทางปัญญา
– ศูนย์เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
– สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
– วิจัยกรุงศรี
– กรมวิชาการเกษตร
ติดตาม ISAN Insight & Outlook ทุกช่องทางได้ที่
https://linktr.ee/isan.insight
#ISANInsightAndOutlook #อีสาน #ISAN #อีสานอินไซต์ #Business #Economy #ธุรกิจ #เศรษฐกิจ #ธุรกิจอีสาน #เศรษฐกิจอีสาน #ข้าวGIอีสาน #ข้าวGI
