ในปี 2567 สำนักงานสถิติแห่งชาติเปิดเผยตัวเลขที่สะท้อนภาพสังคมอีสานอย่างน่าจับตา คือ ภาคอีสานมีสัดส่วนนักดื่มสูงที่สุดในประเทศไทย ถึง 43.4% ซึ่งหมายความว่าในทุก 100 คน จะพบผู้ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์มากกว่า 43 คนนั่นเอง
อีกทั้งยังพบว่า ขอนแก่นมีสัดส่วนนักดื่มสูงถึง 64.1% ขึ้นแท่นอันดับ 1 ของภาคและของประเทศ ขณะที่ นครราชสีมาที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในอีสาน กลับมีผู้ดื่มเพียง 31.1% ต่ำที่สุดในภูมิภาค
ขอนแก่น เมืองที่พัฒนาอย่างรวดเร็วแห่งหนึ่งของอีสาน ไม่ว่าจะด้านเศรษฐกิจ การศึกษา หรือการเป็นศูนย์กลางบริการ ขอนแก่นเป็น “เมืองฮับ” ที่รวมทั้งมหาวิทยาลัยใหญ่ ประชากรวัยหนุ่มสาว และอุตสาหกรรมบริการที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดกิจกรรมยามค่ำคืน ร้านนั่งชิลล์ บาร์ คาเฟ่ ผับ และอีเวนต์ต่างๆ ขยายตัวอย่างต่อเนื่อง งานวิจัยทางสังคมศาสตร์พบว่า เมืองที่มีความเป็นเมืองสูง มักมีสัดส่วนผู้ดื่มสูง เพราะการเข้าสังคม การเจรจาธุรกิจ และกิจกรรมสันทนาการมักผูกกับการดื่มเป็นองค์ประกอบสำคัญ การที่คนรุ่นใหม่อาศัยอยู่มาก ยังทำให้รูปแบบการดื่มในเชิงไลฟ์สไตล์แพร่หลายมากกว่าจังหวัดที่เป็นเมืองอุตสาหกรรมหรือเมืองครอบครัวนั่นเอง
มหาสารคาม ซึ่งมีสัดส่วนนักดื่มสูงเป็นอันดับ 2 ของอีสานที่ 56% ก็มีเหตุผลที่เชื่อมโยงกับโครงสร้างประชากรเช่นเดียวกัน มหาสารคามเป็นเมืองมหาวิทยาลัยขนาดใหญ่ที่มีนักศึกษามจำ เมืองลักษณะนี้มักมีพฤติกรรมการเข้าสังคมผ่านสถานที่อย่างร้านนั่งชิลล์ บาร์ราคาย่อมเยา และกิจกรรมกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับการดื่มในสัดส่วนสูง เมื่อผสานกับค่าครองชีพที่ไม่แพง ทำให้ “การสังสรรค์ราคาเอื้อมถึง” กลายเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมหลักของเมือง และสะท้อนออกมาในตัวเลขสัดส่วนผู้ดื่มที่สูงกว่าเมืองอื่นนั่นเอง
ขณะที่ นครราชสีมา กลับมีสัดส่วนนักดื่มต่ำสุดในภาคอีสาน แม้จะเป็นจังหวัดที่มีเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดก็ตาม เหตุผลสำคัญคือโครงสร้างเศรษฐกิจที่ต่างออกไป โคราชมีแรงงานในภาคอุตสาหกรรมและข้าราชการจำนวนมาก ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีพฤติกรรมระมัดระวังการดื่มมากกว่าเมื่อเทียบกับนักศึกษาและแรงงานบริการ อีกทั้งเมืองมีการแข่งขันทางเศรษฐกิจค่อนข้างสูง ทำให้ผู้คนใช้เวลาในการทำงานมากและให้ความสำคัญกับครอบครัวมากกว่าไลฟ์สไตล์การสังสรรค์นั่นเอง นอกจากนี้ ธุรกิจสถานบันเทิงในโคราชยังถูกควบคุมเข้มกว่าเมืองมหาวิทยาลัยหรือเมืองท่องเที่ยว จึงเป็นอีกปัจจัยที่ทำให้สัดส่วนผู้ดื่มต่ำกว่าหลายจังหวัดอย่างชัดเจน
การดื่มกลายเป็นส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจท้องถิ่นที่สำคัญ อีสานเป็นภาคที่มีงานประเพณีและเทศกาลมากที่สุดภาคหนึ่งของไทย ตั้งแต่งานบุญบั้งไฟ งานบุญประจำเดือน จนถึงงานดนตรีและงานชุมชนต่างๆ ซึ่งล้วนมีเครื่องดื่มเป็นองค์ประกอบทางเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนรายได้ ทั้งร้านอาหาร ผู้จัดงาน ร้านเครื่องดื่ม และแรงงานบริการ อีกทั้งผู้ผลิตเครื่องดื่มรายใหญ่ยังให้ความสำคัญกับตลาดอีสานอย่างมาก เนื่องจากมีกำลังซื้อต่อความถี่ในการบริโภคที่สูง ส่งผลให้โลจิสติกส์ คลังสินค้า และช่องทางกระจายสินค้าในภูมิภาคเติบโตอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
อ้างอิงจาก:
– BrandThink
– ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.)
– สำนักงานสถิติแห่งชาติ
– สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
– กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
– Urbanisation and Social Drinking Behavior in Thailand
– Economic Structure and Lifestyle Consumption in Northeastern Thailand
ติดตาม ISAN Insight & Outlook ทุกช่องทางได้ที่
https://linktr.ee/isan.insight
#ISANInsightAndOutlook #อีสาน #อีสานอินไซต์ #Business #ธุรกิจ #ธุรกิจอีสาน #นักดื่ม #สุราก้าวหน้า #เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ #นักดื่มหนัก #ดื่มหนัก

