การกระจายงบประมาณด้านการศึกษา อบจ. ในภาคอีสาน: โอกาสหรือความเหลื่อมล้ำ?
| จังหวัด | งบประมาณ อบจ. ภาคการศึกษา (บาท) | จำนวนของโรงเรียน(แห่ง) |
| นครราชสีมา | 1,646,793,700 | 29 |
| ศรีสะเกษ | 872,546,100 | 39 |
| ชัยภูมิ | 582,302,200 | 31 |
| ขอนแก่น | 572,160,400 | 20 |
| อุบลราชธานี | 436,819,800 | 11 |
| มหาสารคาม | 404,461,500 | 20 |
| กาฬสินธุ์ | 398,174,900 | 12 |
| อุดรธานี | 176,783,200 | 3 |
| สกลนคร | 134,448,300 | 7 |
| ร้อยเอ็ด | 79,505,700 | 4 |
| เลย | 69,957,300 | 3 |
| ยโสธร | 39,112,800 | 1 |
| บุรีรัมย์ | 16,558,200 | 1 |
| นครพนม | 16,230,200 | 1 |
| หนองบัวลำภู | 12,932,000 | 4 |
| หนองคาย | 6,229,700 | 1 |
| สุรินทร์ | 788,600 | 1 |
| บึงกาฬ | 326,600 | 1 |
| มุกดาหาร | 0 | 1 |
| อำนาจเจริญ | 0 | 0 |
| รวม | 5,466,131,200 | 190 |
งบประมาณด้านการศึกษาขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนในโรงเรียนต่าง ๆ ทั่วประเทศ โดยเฉพาะในภาคอีสานซึ่งมีโรงเรียนจำนวนมากที่อยู่ภายใต้การดูแลของ อบจ. ข้อมูลล่าสุดที่เปิดเผยในปี 2568 แสดงให้เห็นถึงการกระจายงบประมาณที่มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนในแต่ละจังหวัด ซึ่งสะท้อนถึงปัจจัยหลายประการทั้งด้านขนาดของโรงเรียน จำนวนโรงเรียน และนโยบายการจัดสรรงบประมาณของแต่ละ อบจ.
นครราชสีมา: ผู้นำด้านงบประมาณการศึกษา
จากข้อมูลพบว่า จังหวัดนครราชสีมาได้รับงบประมาณ อบจ. ด้านการศึกษาสูงสุดที่ 1,646.79 ล้านบาท ซึ่งมากกว่าจังหวัดอื่น ๆ อย่างมีนัยสำคัญ โดยมีจำนวนโรงเรียนในสังกัด 39 แห่ง นี่อาจสะท้อนถึงขนาดของจังหวัดที่ใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน และมีจำนวนนักเรียนมาก ทำให้ต้องการงบประมาณสูงเพื่อรองรับการพัฒนาโรงเรียนและคุณภาพการเรียนการสอน
ศรีสะเกษ และขอนแก่น: อันดับรองที่มีบทบาทสำคัญ
รองลงมาคือ ศรีสะเกษ ที่ได้รับงบประมาณ 872.54 ล้านบาท และ ขอนแก่น ที่ได้รับ 572.16 ล้านบาท โดยขอนแก่นมีจำนวนโรงเรียนในสังกัด 20 แห่ง ซึ่งเป็นจำนวนที่เท่ากับมหาสารคาม แต่ได้รับงบประมาณสูงกว่าเกือบเท่าตัว การกระจายงบประมาณในสองจังหวัดนี้อาจมาจากความต้องการในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานการศึกษา รวมถึงแผนการยกระดับคุณภาพโรงเรียนในเขต อบจ.
จังหวัดที่ได้รับงบประมาณปานกลาง
จังหวัดที่ได้รับงบประมาณในช่วง 400-600 ล้านบาท ได้แก่ มหาสารคาม (404.46 ล้านบาท, 20 โรงเรียน) และ ยโสธร (582.30 ล้านบาท, 6 โรงเรียน) แม้ว่ามหาสารคามจะมีจำนวนโรงเรียนมากกว่ายโสธร แต่ได้รับงบประมาณน้อยกว่า ซึ่งอาจสะท้อนถึงการกระจายงบที่ขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่น เช่น ขนาดของโรงเรียน จำนวนครู หรือโครงการพัฒนาเฉพาะด้าน
กลุ่มจังหวัดที่ได้รับงบประมาณต่ำ
จังหวัดที่ได้รับงบประมาณต่ำกว่า 200 ล้านบาท ได้แก่ อุดรธานี (176.78 ล้านบาท, 3 โรงเรียน), เลย (69.96 ล้านบาท, 3 โรงเรียน), และสกลนคร (134.44 ล้านบาท, 7 โรงเรียน) ในขณะที่บางจังหวัดเช่น หนองคาย, บุรีรัมย์ และสุรินทร์ มีงบประมาณต่ำมาก โดยบางจังหวัดได้รับงบเพียงหลักล้านบาทเท่านั้น เช่น หนองบัวลำภู (12.93 ล้านบาท, 1 โรงเรียน) และ บึงกาฬ (788,600 บาท, 1 โรงเรียน) ซึ่งอาจสะท้อนถึงข้อจำกัดในการจัดสรรงบประมาณ หรือจำนวนโรงเรียนที่อยู่ภายใต้ อบจ. ที่มีน้อย
ข้อสังเกตและแนวทางในอนาคต
- การกระจายงบประมาณยังมีความเหลื่อมล้ำ โดยเฉพาะในจังหวัดที่มีโรงเรียนน้อย งบประมาณที่ได้รับก็มักจะต่ำตามไปด้วย ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณภาพการศึกษา
- จังหวัดที่มีงบประมาณสูง ควรมีการติดตามผลการใช้จ่ายงบประมาณเพื่อให้มั่นใจว่าเงินถูกนำไปใช้ในการพัฒนาการศึกษาอย่างแท้จริง
- อบจ. แต่ละแห่งควรมีแผนบริหารงบประมาณที่สมดุล เพื่อให้แน่ใจว่าโรงเรียนทุกแห่งได้รับโอกาสพัฒนาอย่างเท่าเทียมกัน
ที่มา: กระทรวงมหาดไทย
