พามาฮู้จักเครื่องปั้นดินเผาโบราณจากแดนอีสาน

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง – จังหวัดอุดรธานี
แหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่มีอายุกว่า 3,500 ปีที่สำคัญของประเทศไทย ถูกค้นพบครั้งแรกในปี 2509 เป็นจุดเริ่มต้นในการศึกษาค้นคว้าของนักวิชาการทั้งชาวไทยและต่างชาติ มีหลักฐานแสดงให้เห็นถึงการทำเกษตรกรรม การผลิตเซรามิก และเทคโนโลยีการทำเครื่องมือทองสัมฤทธิ์ อีกทั้งเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกคือแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งได้มีการค้นพบแหล่งโบแราณคดีรวมถึง “เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง”

คุณสมบัติพิเศษ – เป็นเครื่องปั้นดินเผาที่โดดเด่นในเรื่องลวดลาย ในสมัยเริ่มแรก ลวดลายที่ทำเกิดจากการใช้เชือกทาบหรือใช้วัสดุกดทับเพื่อทำให้เกิดลวดลายบนภาชนะ จนพัฒนามาถึงปัจจุบัน มีการตกแต่งสีสันมากขึ้น และนำมาวาดเป็นลวดลาย ที่ปรากฏจะเป็นรูปคน สัตว์ และลายก้นหอย ลายเรขาคณิต

เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียน – จังหวัดนครราชสีมา
แต่เดิมพื้นที่บริเวณด่านเกวียนนั้นเป็นเมืองหน้าด่านที่เรียกว่า “ด่านกระโทก” ซึ่งเป็นเส้นทางการค้าทางบกระหว่างนครราชสีมากับชายแดนกัมพูชา ด้วยความที่ในสมัยก่อนมีพ่อค้าเกวียนจำนวนมาก ชุมชนดังกล่าวจึงถูกเรียกชื่อใหม่ว่า “ด่านเกวียน” แต่ก่อนที่จะมีคนไทยอพยพเข้าไปตั้งรกรากบริเวณชุมชนด่านเกวียน พื้นที่ดังกล่าวเป็นถิ่นอาศัยของชาวข่า ซึ่งเป็นคนเชื้อสายมอญ ดังนั้น เมื่อมาอยู่รวมกันจึงเกิดการถ่ายทอดกรรมวิธีการทำเครื่องปั้นดินเผาขึ้น ต่อมาในช่วงปี 2485 จอมพล ป.พิบูลสงคราม ที่มุ่งเน้นให้เกิดการสร้างรายได้จากสินค้าท้องถิ่น อันมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ ได้แพร่เข้ามาในชุมชนด่านเกวียน จึงทำให้การผลิตมีวัตถุประสงค์เพื่อจำหน่ายมากยิ่งขึ้นจนชุมชนด่านเกวียนกลายเป็นแหล่งค้าเครื่องปั้นดินเผาที่มีชื่อเสียงในวงกว้าง

คุณสมบัติพิเศษ – ใช้ดินที่ขุดขึ้นจาก “กุด” ซึ่งเป็นบริเวณแนวกัดเซาะของริมฝั่งแม่น้ำ มีแร่ธาตุหล็กอยู่ในเนื้อดินจำนวนมาก เมื่อนำดินมาเผาในอุณหภูมิสูง พบว่าแร่เหล็กในเนื้อดินจะหลอมละลายแล้วมาเคลือบผิวทำให้เครื่องปั้นดินเผามีเอกลักษณ์พิเศษเป็นสีดำ สีน้ำตาลแดง หรือ
สีสัมฤทธิ์ที่มีความมันวาว และคงทนต่อการนำมาใช้งาน เมื่อเคาะจะมีเสียงดังกังวาน

อ้างอิงจาก:
– กรมทรัพย์สินทางปัญญา, สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ

ติดตาม ISAN Insight & Outlook ทุกช่องทางได้ที่
https://linktr.ee/isan.insight

#ISANInsightAndOutlook #อีสาน #ISAN #อีสานอินไซต์ #Business #Economy #ธุรกิจ #เศรษฐกิจ#ธุรกิจอีสาน #เศรษฐกิจอีสาน #เครื่องปั้นดินเผาโบราณ #เครื่องปั้นดินเผา #เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง#เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียน